ΤΑ ΜΗΛΩΕΙΔΗ ΚΑΙ Η ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Τα μηλοειδή είναι από τις ευρέως διαδεδομένες καλλιέργειες παγκοσμίως με βασικούς εκπροσώπους την μηλιά και την αχλαδιά.

Στην Ελλάδα τα συναντάμε κυρίως σε ορεινές περιοχές αλλά και σε ηπειρωτικές περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο.

Μηλιά

Επιστημονικό Όνομα

Malus domestica

Άνθος Μηλιάς

Πληροφορίες

Η μηλιά είναι πιθανότατα το παλαιότερο δένδρο που καλλιεργήθηκε και οι καρποί του έχουν βελτιωθεί μέσα από την επιλογή χιλιάδων χρόνων. Ο Μέγας Αλέξανδρος φέρεται να ανακάλυψε νάνες μηλιές στο Καζακστάν το 328 π.Χ., τις οποίες έφερε στην Μακεδονία και πιθανόν να είναι οι απόγονοι των νάνων υποκειμένων. Τα μήλα, που συλλέγονται το φθινόπωρο και αποθηκεύονται λίγο πάνω από την θερμοκρασία παγώματος, αποτέλεσαν σημαντική τροφή στην Ασία και την Ευρώπη για χιλιετίες, όπως επίσης στην Αργεντινή και τις Η.Π.Α. μετά την έλευση των Ευρωπαίων, οι οποίοι και έφεραν το μήλο στην ήπειρο τον 17ο αιώνα.

Έως και τον 20ο αιώνα οι παραγωγοί αποθήκευαν τα μήλα τους σε κελάρια που δεν πάγωναν τον χειμώνα είτε για να τα καταναλώσουν οι ίδιοι, είτε για να τα πουλήσουν. Η βελτίωση των μεταφορών αντικατέστησε την ανάγκη για αποθήκευση. Με την είσοδο στον 21ο αιώνα η μακροχρόνια αποθήκευση ξαναέγινε δημοφιλής, με εγκαταστάσεις «ελεγχόμενης ατμόσφαιρας» όπου τα μήλα διατηρούνται φρέσκα όλο τον χρόνο. Οι εγκαταστάσεις ελεγχόμενης ατμόσφαιρας χρησιμοποιούν υψηλή σχετική υγρασία και χαμηλά επίπεδα οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα για να διατηρήσουν την φρεσκάδα των φρούτων.

Στη χώρα μας, η καλλιέργεια της μηλιάς σε μορφή συστηματικών οπωρώνων εντοπίζεται κυρίως στην κεντρική και δυτική Μακεδονία, στη Θεσσαλία και στην Πελοπόννησο. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση δέντρων μηλιάς βρίσκεται στην περιοχή του Βερμίου. Καλλιεργείται επίσης στους νομούς Ημαθίας, Πέλλας, Καστοριάς, Μαγνησίας, Λάρισας και Αρκαδίας.

H Μηλέα η οικιακή (Malus domestica), καθώς αναφέρεται, προήλθε από το είδος Μηλέα η χαμηλή ήΜηλέα η νανοφυής (Malus pumila), αλλά στην εξέλιξή της, όπως είναι παραδεχτό σήμερα, συνέβαλε το είδος Μηλέα η δασική (Malus sylvestris), καθώς και πολλά άλλα είδη. Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν γύρω στις 7.5 χιλιάδες ποικιλίες μήλων.

• Φυλλορύκτες

  Πρόκειται για Λεπιδόπτερα μικρόσωμα, γι' αυτό και ονομάζονται και Μικρολεπιδόπτερα.

  Συμπληρώνει 3-4 γενεές το χρόνο. Διαχειμάζει στο στάδιο της χρυσαλλίδας μέσα στη στοά στα πεσμένα στο έδαφος ή και μερικώς παραχωμένα φύλλα. Η πρώτη πτήση πραγματοποιείται τον Απρίλιο, συνήθως πριν ή κατά τη διάρκεια της άνθησης της μηλιάς. Από τα ωά που έχουν εναποτεθεί στην κάτω επιφάνεια των φύλλων εκκολάπτονται οι προνύμφες, εισχωρούν αμέσως μέσα σ' αυτά, όπου ορρύσσουν στοά. Αυτή φαίνεται σαν ένα σημείο του ελάσματος του φύλλου ελαφρώς ανασηκωμένο (υπό μορφή λαδιάς), ωοειδούς ή τετραγωνικού σχήματος. Από την τέταρτη ηλικία και μετά οι προνύμφες μεταβάλλονται και προσβάλλουν την ανώτερη ζώνη του παρεγχύματος, διατρεφόμενες από δρυφρακτοειδές παρέγχυμα. Εξωτερικά οι στοές έχουν χρώμα ωχρό πράσινο και χαρακτηρίζονται από μικρές ανοιχτές υποεπιδερμικές κηλίδες, που αντιστοιχούν στα νύγματα των προνυμφών (εικόνα μωσαϊκού). Ταυτόχρονα η στοά λόγω της μετάξινης ύφανσης της προνύμφης, συρρικνώνεται στην κάτω επιφάνεια και ανασηκώνεται στην επάνω, παίρνοντας σχήμα πτυχής. Έτσι παίρνει το όνομα πτυχονόμιο. Στο τέλος της ανάπτυξής της η προνύμφη, κατασκευάζει στο εσωτερικό της στοάς, ένα μικρό και λεπτό βομβύκιο που την απομονώνει από τα περιττώματα. Η χρυσαλλίδα εξέχει ελαφρώς από την κάτω πλευρά των στοών. Η δεύτερη πτήση του έτους παρατηρείται τον Ιούνιο, ενώ η τρίτη και η τέταρτη συχνά επικαλύπτονται ξεκινώντας από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Στο ακμαίο οι πρόσθιες πτέρυγες έχουν χρώμα λευκό και επάνω σε αυτές διακρίνονται κάποιες κοκκινοκάστανες γραμμώσεις. Οι οπίσθιες πτέρυγες είναι στενές και διαθέτουν αρκετούς κροσσούς. Στη θέση ανάπαυσης αυτές οι μικρές πεταλούδες προσλαμβάνουν μια χαρακτηριστική όρθια θέση στηριζόμενες επάνω στους πρόσθιους πόδες. Οι προνύμφες είναι δύο τύπων. Ο πρώτος τύπος είναι στενός και πεπλατυσμένος. Δεν φέρει πόδες ούτε ψευδόποδες. Τρέφεται από τον χυμό των κυττάρων (πλασμοφάγος). Ο δεύτερος τύπος, που εμφανίζεται με την έναρξη της 4ης ηλικίας, είναι κανονική κάμπια χρώματος κίτρινου, με στρογγυλοποιημένη και μικρή κεφαλή. Η αγγειακή ραχιαία γραμμή είναι ευδιάκριτη. Τρέφονται από το δρυφρακτοειδές παρέγχυμα (ιστοφάγος)

  Συστήνεται να ακολουθούνται οι οδηγίες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων.

  » περισσότερα
• ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ ΦΥΤΟΠΡΟΠΣΤΑΣΙΑΣ ΕΔΩ http://www.cropscience.bayer.gr/Compendium/Crops/Miloeidi.aspx?crops={EA8454AF-25FE-4C59-B19F-4A200D6C27B1}&pdw=recommendations

Αχλαδιά

Επιστημονικό Όνομα

Pyrus communis

Άνθος Αχλαδιάς

Πληροφορίες

Η καλλιέργεια της αχλαδιάς σε εύκρατα κλίματα εκτείνεται στην μακρινή αρχαιότητα και υπάρχουν στοιχεία χρήσης του στην ανθρώπινη διατροφή από τους προϊστορικούς χρόνους. Υπάρχουν αναφορές για καλλιέργεια από τον Όμηρο στην Οδύσσεια καθώς και από τους Ρωμαίους οι οποίοι δεν τα έτρωγαν ωμά, αλλά βρασμένα με μέλι καθώς και σε διάφορες άλλες παραλλαγές.

Το γένος στο οποίο ανήκει η αχλαδιά πιστεύεται ότι προέρχεται από την περιοχή της σημερινής δυτικής Κίνας, στους ορεινούς όγκους της κεντρικής Ασίας, από όπου και εξαπλώθηκε δημιουργώντας μεγάλη ποικιλομορφία σε είδη και υποείδη. Η αχλαδιά συναντάται ευρέως και σε άγρια μορφή στην χλωρίδα δασών.

Τα αχλάδια μαζεύονται πριν ωριμάσουν καλά αλλά σε τέτοιο στάδιο ώστε στη συνέχεια η ωρίμανση να γίνει χωρίς να αλλοιωθεί η γεύση και το χρώμα τους. Τρώγονται νωπά, γίνονται κομπόστες, χρησιμοποιούνται στη ζαχαροπλαστική, γίνονται μαρμελάδες. Περιέχουν βιταμίνη C, ασβέστιο, νιασίνη, βιταμίνη Β6, φώσφορο και κάλιο.

Κύριοι Εχθροί και Ασθένειες

Φύλλα προσβεβλημένα από φουζικλάδι

Φουζικλάδι

Το Φουζικλάδι προκαλείται απο τους μύκητες Venturiainaequalis (μηλιά) και V. pyrina (αχλαδιά)

Προσβάλει άνθη, καρπούς και φύλλα ενώ στην αχλαδιά και κλαδίσκους και προκαλεί καστανόμαυρες κηλιδώσεις στους καρπούς και στα φύλλα των μηλοειδών.

Η οικονομική ζημιά απο το Φουζικλάδι είναι πολύ μεγάλη, προκαλώντας μείωση ή και υποβάθμιση της παραγωγής μέχρι και πλήρη  καταστροφή της σε μεγάλες προσβολές.

Καρπός μηλιάς προσβεβλημένος από φουζικλάδι

Το παθογόνο διαχειμάζει στα πεσμένα φύλλα στο έδαφος, ενώ στην αχλαδιά και σε βλαστούς. Με την έκπτυξη των οφθαλμών, την άνοιξη, τα μολύσματα ωριμάζουν και προκαλούν τις πρωτογενείς μολύνσεις. Απαραίτητες προϋποθέσεις για να γίνουν μολύνσεις είναι ο υγρός και δροσερός καιρός και η διαβροχή της βλάστησης για τουλάχιστον 10 ώρες. Η επικίνδυνη περίοδος μόλυνσης των δέντρων είναι από το στάδιο της πράσινης κορυφής μέχρι το στάδιο του καρπιδίου. Οι μολύνσεις, όταν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές, μπορεί να συνεχιστούν όλη την διάρκεια του καλοκαιριού, ενώ συχνά εμφανίζονται ακόμη και κατα την αποθήκευση των καρπών. 

Η αντιμετώπιση της ασθένειας γίνεται κυρίως με πρόγραμμα προληπτικών ψεκασμών, προκειμένου να αποτραπούν οι πρώτες μολύνσεις, αλλά και θεραπευτικά όταν η ασθενεια εκδηλωθεί. Επίσης πρέπει να καταστρέφονται τα πεσμένα φύλλα όπου ο μύκητας διαχειμάζει. Τέλος το κλάδεμα και ο καλός αερισμός των δένδρων βοηθούν στον περιορισμό της προσβολής επειδή μειώνουν την υγρασία που είναι απαραίτητη για την εξάπλωση της ασθένειας.

Καρποκάψα Μηλιάς

Cydia ή Carpocapsa pomonella

Είναι λεπιδόπτερο που προσβάλει συνηθως τους καρπούς μηλιάς, αχλαδιάς, κυδωνιάς και πολλών άλλων καπροφόρων δένδρων, προκαλώντας μεγάλες ζημιές στην παραγωγή.

Οι προνύμφες του εντόμου εισχωρούν στους  καρπούς και κατευθύνονται προς τα σπέρματα τα οποία τρώνε. Οι καρποί παραμορφώνονται δεν αναπτύσονται και πολλές φορές πέφτουν. Επίσης λόγω της πληγής απο την οπή εισόδου-εξόδου, έχουμε πολλές φορές δευτερογενείς μολύνσεις απο μύκητες π.χ. μονίλια.

Εχει συνήθως τρείς γενειές. Διαχειμάζει σε σχισμές του φλοιού ή ακόμη και στο έδαφος σαν ώριμη προνύμφη. Τα πρώτα ακμαία εμφανίζονται Απρίλιο μέχρι και τον  Μάϊο. Συνήθως υπάρχει επικάλυψη μεταξύ των πτήσεων των γενεών. Πολλές φορές οταν οι συνθήκες είναι ευννοϊκές εμφανίζεται και τέταρτη γενιά. Οι πεταλούδες πετούν το σούρουπο ενώ οι πτήσεις αναστέλλονται όταν η θερμοκρασία πέφτει κάτω από τους 15o C. 

Η καταπολέμηση της καρπόκαψας γίνεται με πρόγραμμα ψεκασμών, σύμφωνα με τις οδηγίες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων.

Φυλλορύκτες

Phyllonorycter ή Lithicoletis blancardella, P. corylifoliella, Leucoptera malifoliella, Lyonetia clerkella

Είναι μικρά λεπιδόπτερα που προσβάλουν τα μηλοειδή δημιουργώντας στοές στα φύλλα οι οποίες είναι χαρακτηριστικές ανάλογα με το είδος. Οταν η προσβολή επεκταθεί υπάρχει πρόωρη φυλλόπτωση γεγονός που μειώνει την φωτοσυνθετική επιφάνεια του δένδρου περιορίζει την βλαστική ικανότητά του και έχει αρνητική επίδραση στην παραγωγή.

Διαχειμάζει ανάλογα με το είδος, σαν χρυσαλίδα ή σαν ώριμη προνύμφη αλλά και σαν ακμαίο, στα πεσμένα φύλλα αλλά και σε σχισμές του φλοιού του δένδρου.

Εχει συνήθως 3-4 γενιές τον χρόνο ανάλογα με το είδος.

Οι προνύμφες αμέσως μετα την εκκόλαψή τους εισέρχονται στα φύλλα ορρύσοντας στοές κάτω απο την επιδερμίδα του όπου, ανάλογα με το είδος είτε νυμφώνονται εκεί είτε εξέρχονται ψάχνοντας άλλο καταφύγιο όπως οι σχισμές του φλοιού κ. άλ.

Η καταπολέμηση γίνεται σύμφωνα με τις οδηγείες των Γεωργικών Προειδοποιήσεων.

Ενημερωτικά Έντυπα

Ολοκληρωμένες λύσεις Φυτοπροστασίας στα Μηλοειδή - (155,7 KB) εδω http://www.cropscience.bayer.gr/~/media/Bayer%20CropScience/Country-Greece/Crop-leaflets/MHLOEIDI.ashx

Προβλήματα και λύσεις στα μηλοειδή

Δείτε τις συστάσεις μας για τις καλλιέργειες των μηλοειδών» περισσότερα

http://www.cropscience.bayer.gr/Crops/Mhloeidh.aspx