Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας - Άγιος Ζαχαρίας ο Νεομάρτυρας εξ Άρτης - Άγιοι Βάσσος, Ευσέβιος, Ευτύχιος και Βασιλίδης
Βιογραφία
Τὶ κοινὸν Εὐθύμιε σοὶ καὶ τῷ βίῳ;
Πρὸς Ἀγγέλους ἄπαιρε τοὺς ξένους βίου
Λῆξε βίου Εὐθύμιος εἰκάδι ἠϋγένειος.
Ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας γεννήθηκε στη Μελιτηνή της Αρμενίας το έτος 377 μ.Χ. κατά τους χρόνους της βασιλείας του Γρατιανού (375 - 383 μ.Χ.). Οι γονείς του Παύλος και Διονυσία, ανήκαν σε επίσημη γενιά. Άτεκνοι όντες, αξιώθηκαν να αποκτήσουν παιδί, το οποίο αφιέρωσαν στη διακονία του Θεού στο οποίο και κατά θεία επιταγή έδωσαν το όνομα Ευθύμιος, αφού με την γέννησή του τους χάρισε την ευθυμία, τη χαρά και την αγαλλίαση.
Σε ηλικία μόλις τριών ετών ο Ευθύμιος έχασε τον πατέρα του. Τότε η χήρα μητέρα του τον παρέδωσε στον ευλαβή Επίσκοπο της Μελιτηνής Ευτρώιο, ο οποίος, μαζί με τους αναγνώστες Ακάκιο και Συνόδιο που έγιναν αργότερα Επίσκοποι Μελιτηνής, τον εκπαίδευσε καλώς και, αφού τον κατέταξε στον ιερό κλήρο, τον τοποθέτησε έξαρχο των μοναστηρίων.
Από τη Μελιτηνή ο Όσιος μετέβη, περί το 406 μ.Χ., στα Ιεροσόλυμα και κλείσθηκε στο σπήλαιο του Αγίου Θεοκτίστου, όπου και ασκήτευε με αυστηρότητα και αναδείχθηκε μοναζόντων κανόνας και καύχημα. Τόσο δε πολύ πρόκοψε στην αρετή, ώστε πολλοί πίστεψαν στον Χριστό. Τα μεγάλα πνευματικά του χαρίσματα γρήγορα τον ανέδειξαν και η φήμη του ως Αγίου απλώθηκε παντού. Γύρω του συγκεντρώθηκαν πάμπολλοι μοναχοί, οι οποίοι τον εξέλεξαν ηγούμενό τους.
Ο Μέγας Ευθύμιος με την αγιότητα του βίου του συνετέλεσε στο να επιστρέψουν στην πατρώα ευσέβεια πολυάριθμοι αιρετικοί, όπως Μανιχαίοι, Νεστοριανοί και Ευτυχιανοί, που απέρριπταν τις αποφάσεις της Δ' Οικουμενικής Συνόδου. Παντού, στην Αίγυπτο και τη Συρία, επικρατούσαν οι Μονοφυσίτες. Στην Παλαιστίνη όμως, χάρη στην παρουσία του Αγίου Ευθυμίου και των μαθητών του, επικράτησε η Ορθοδοξία. Και όταν ο Όσιος συνάντησε την βασίλισσα Ευδοκία (βλέπε 13 Αυγούστου), η οποία είχε περιπλακεί στα δίκτυα της αιρέσεως των Μονοφυσιτών, τόσο πειστικά και ακαταμάχητα μίλησε προς αυτήν, ώστε την απέδωκε στα ορθόδοξα δόγματα.
Ο Όσιος Ευθύμιος ο Μέγας είχε λάβει από τον Θεό το προορατικό χάρισμα και τη δύναμη της θαυματουργίας. Με ελάχιστα ψωμιά κατόρθωσε να χορτάσει τετρακόσιους ανθρώπους, που κάποτε την ίδια μέρα τον επισκέφθηκαν στο κελί του. Πολλές γυναίκες που ήταν στείρες, όπως και η δική του μητέρα, με τις προσευχές του Αγίου απέκτησαν παιδί και έζησαν την χαρά της τεκνογονίας. Και όπως ο Προφήτης Ηλίας, έτσι και αυτός προσευχήθηκε στον Θεό και άνοιξε τις πύλες του ουρανού και πότισε με πολύ βροχή τη διψασμένη γη, η οποία και αναζωογονήθηκε και έδωσε πλούσιους τους καρπούς της.
Ενώ κάποτε τελούσε το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, οι πιστοί είδαν μία δέσμη φωτός που ξεκινούσε από τον ουρανό και κατερχόταν μέχρι τον Άγιο. Το ουράνιο αυτό φως, παρέμεινε μέχρι που τελείωσε η Θεία Λειτουργία και δήλωνε την εσωτερική καθαρότητα και λαμπρότητα του Αγίου. Επίσης, σημάδι της αγνότητας και της αγιότητάς του αποτελούσε και το γεγονός ότι ήταν σε θέση να γνωρίζει ποιος προσερχόταν να κοινωνήσει με καθαρή ή σπιλωμένη συνείδηση.
Ο Όσιος κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 473 μ.Χ., σε ηλικία 97 ετών, επί βασιλείας Λέοντος του Μεγάλου (βλέπε ίδια ημέρα).
Η Σύναξή του ετελείτο στη Μεγάλη Εκκλησία.
Βιογραφία
Σκελών πλατυσμώ εν πλάτει οικείς πόλου,
Ω Ζαχαρία, και βραβείον λαμβάνεις.
Ο Νεομάρτυς Ζαχαρίας καταγόταν από τα μέρη της Άρτας. Σε μικρή ηλικία εξισλαμίσθηκε και ήρθε στις Παλαιές Πάτρες όπου εξασκούσε την τέχνη του γουναρά. Όμως μετανόησε που αλλαξοπίστησε. Έτσι, αφού ήλθε σε μετάνοια, βρήκε κάποιο πνευματικό στον οποίο εξομολογήθηκε το αμάρτημα της εξωμοσίας του και ζήτησε την ευλογία να πορευθεί προς το μαρτύριο.
Ο πνευματικός, φοβούμενος μήπως ο Μάρτυρας δειλιάσει κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων, τον απέτρεπε. Τότε ο Άγιος αποκρίθηκε στον πνευματικό και του είπε: «Έχω τόση δίψα να βασανισθώ για τον Χριστό, όπου επιθυμώ να λάβω, αν ήταν δυνατόν, και περισσότερα βασανιστήρια, από αυτά που μου ανέφερες». Προ των λόγων αυτών της δυνάμεως της πίστεως και της αγάπης στον Χριστό, πνευματικός μετέδωσε τα Άχραντα Μυστήρια στον Άγιο και τον ευλόγησε.
Ο Άγιος πήγε στο εργαστήριό του, πούλησε όλα του τα υπάρχοντα τα οποία έδωσε ελεημοσύνη στους πτωχούς και παρουσιάσθηκε στον κριτή, ενώπιον του οποίου ομολόγησε στην πίστη του στον Χριστό. Παρά τις κολακείες, εκείνος επέμενε σθεναρά στην ομολογία του. Έτσι τον έκλεισαν στην φυλακή και τον βασάνισαν επί πολλές ημέρες. Εκείνος υπέμεινε τα φρικτά μαρτύρια με πνευματική ανδρεία και αξιοθαύμαστη καρτερία, για να παραδώσει το πνεύμα του το 1782 μ.Χ.
Η τοπική Εκκλησία της Άρτας εορτάζει την μνήμη του και εικόνα του φυλάσσεται στην ιερά μονή Κάτω Παναγιάς Άρτας. Την μνήμη του πανηγυρίζει επίσης και η τοπική Εκκλησία των Πατρών, αφού ο Άγιος εργάσθηκε εκεί.
Άγιοι Βάσσος, Ευσέβιος, Ευτύχιος και Βασιλίδης
Βιογραφία
Εις τον Βάσσον
Χεῖρας Βάσσου τέμνουσι χεῖρες δημίων,
Χεῖρες βέβηλοι, χεῖρας ἡγιασμένας.
Εις τον Ευσέβιον
Τμηθεὶς πέλυξιν Εὐσέβιος πᾶν μέλος,
Τὴν Ὀρθόδοξον Πίστιν ἄτρωτος μένει.
Εις τον Ευτύχιον
Εὐτύχιον διεῖλον εἰς μέρη τρία,
θείως Θεοῦ Πρόσωπα τιμῶντα τρία.
Εις τον Βασιλίδην
Ἀπορραγῆναι μὴ θέλων Βασιλίδης,
Μοίρας Ἀθλητῶν, ἐρράγη τὴν γαστέρα.
Οι Άγιοι Μάρτυρες Βάσσος, Ευσέβιος, Ευτύχιος και Βασιλείδης έζησαν κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα Διοκλητιανού (284 - 305 μ.Χ.), περί τα τέλη του 3ου μ.Χ. αιώνος. Ήταν πλούσιοι και μέλη της Συγκλήτου. Προσήλθαν στον Χριστό και βαπτίσθηκαν, όταν παραστάθηκαν στο μαρτύριο του Επισκόπου Θεοπέμπτου (τιμάται 5 Ιανουαρίου), ο οποίος υπέμεινε με πνευματική ανδρεία τα φρικώδη βασανηστήρια που τον είχαν υποβάλει οι ειδωλολάτρες.
Οι ειδωλολάτρες τους κατήγγειλαν ως Χριστιανούς. Αμέσως τους συνέλαβαν και τους οδήγησαν μπροστά στον αυτοκράτορα. Οι Άγιοι δεν δείλιασαν καθόλου, αλλά διακήρυξαν με παρρησία την πίστη τους στον Χριστό και πρόθυμα βάδισαν την οδό του μαρτυρίου.
Στο Συναξάρι αναφέρεται, ότι πρώτα τους αφαίρεσαν τις ζώνες, τα διακριτικά δηλαδή του αξιώματός τους και έπειτα υπέβαλαν τον καθένα σε σκληρά βασανιστήρια.
Τον Άγιο Βάσσο τον έριξαν μέχρι τους μηρούς σε βόθρο, του έκοψαν τα χέρια και ακολούθως του κομμάτιασαν όλο το σώμα. Έτσι ο Άγιος παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο.
Τον Άγιο Ευσέβιο τον κρέμασαν από το κεφάλι και του τεμάχισαν το σώμα με τσεκούρια.
Τον Άγιο Ευτύχιο τον έβαλαν σε τέσσερις πασσάλους, τέντωσαν με δύναμη το σώμα του και τον χώρισαν σε κομμάτια.
Του Αγίου Βασιλίδου του ξέσκισαν την κοιλιά.
Έτσι και οι Άγιοι αυτοί Μάρτυρες έλαβαν το στέφανο του μαρτυρίου.