Προσκύνηση της Τιμίας Αλυσίδας του Αγίου και ενδόξου Αποστόλου Πέτρου - Άγιοι Πεύσιππος, Ελάσιππος, Μέσιππος οι αυτάδελφοι και Νεονίλλη η μαμμή αυτών - Άγιος Δάναξ ο Αναγνώστης - Άγιος Νικόλαος ο εν Μυτιλήνη Νεομάρτυρας
Βιογραφία
Σὴν προσκυνοῦντα Πέτρε σειρὰν τιμίαν,
Σειρὰς μακρᾶς λῦσόν με τῶν ἐγκλημάτων.
Σειρὴν προσκυνέω Πέτρου δεκάτῃ ἑνὶ ἕκτῃ.
Την ημέρα αυτή τελούμε την προσκύνηση της τιμίας αλυσίδας του Αγίου Αποστόλου Πέτρου, με την οποία τον έδεσε και τον έριξε στην φυλακή ο τετράρχης Ηρώδης, σύμφωνα με την εξιστόρηση του Ευαγγελιστή Λουκά στις Πράξεις των Αποστόλων (12ο κεφάλαιο των Πράξεων).
Ο Ηρώδης έβαλε τους Ιουδαίους και συνέλαβαν τον Απόστολο Πέτρο κατά τις ημέρες της εορτής των αζύμων. Και όταν τον έπιασε, τον έβαλε στην φυλακή. Τη νύκτα, πριν την ημέρα κατά την οποία ο Ηρώδης έμελλε να τον παρουσιάσει στον λαό, ο Απόστολος Πέτρος κοιμόταν μεταξύ δύο στρατιωτών και φρουροί φύλαγαν μπροστά στο κελί του. Ξαφνικά ήλθε Άγγελος Κυρίου και έλαμψε φως στο κελί. Αφού κτύπησε την πλευρά του Πέτρου, τον ξύπνησε και του είπε: «Σήκω γρήγορα». Και έπεσαν οι αλυσίδες από τα χέρια του.
Κάποιοι Χριστιανοί ευσεβείς διαφύλαξαν αυτή την αλυσίδα διαδοχικά από γενεά σε γενεά, μέχρι που την μετέφεραν στην Κωνσταντινούπολη και την εναπέθεσαν στο ναό του Αγίου Πέτρου, που βρίσκεται μέσα στη μεγάλη Εκκλησία, όπου ετελείτο και η Σύναξη του Αποστόλου.
Βιογραφία
Εις τον Πεύσιππον, Ελάσιππον και Μέσιππον.
Κἂν ὧσιν ἱππεῖς, κλήσεων σημασίᾳ,
Πεζοὶ τρέχουσι τρίδυμοι τρεῖς πρὸς φλόγα.
Εις την Νεονίλλαν.
Νεονίλλα γραῦς· ἀλλὰ πῦρ ἀνημμένον,
Ὥς πὲρ τις ἀκμάζουσα καρτερεῖ νέα.
Οι Άγιοι Μάρτυρες Πεύσιππος, Ελάσιππος και Μέσιππος ήταν τρίδυμοι αδελφοί και κατάγονταν από την Καππαδοκία της Μικράς Ασίας. Είχαν ασκηθεί να ημερώνουν τους μικρούς και ατίθασους ίππους. Πατροπαράδοτη θρησκεία είχαν την ειδωλολατρική, αλλά ήταν Χριστιανή η γιαγιά τους Νεονίλλη, η οποία έφερε και τους τρεις εγγονούς της στην αλήθεια του Χριστού.
Η αλλαγή της πίστεώς τους δεν άργησε να γίνει γνωστή. Τους συνέλαβαν και τους προκάλεσαν να αρνηθούν τον Χριστό. Εκείνοι όμως ομολόγησαν με γενναιότητα την πίστη τους στον Κύριο και κατέθεσαν την μαρτυρία της συνειδήσεώς τους. Οι ειδωλολάτρες εξοργισμένοι τους έριξαν στη φωτιά. Έτσι και οι τρεις ευλογημένοι αυτοί νέοι, έλαβαν το στέφανο του μαρτυρίου.
Η γιαγιά τους, Νεονίλλη, έμαθε το μαρτύριο των τριών εγγονών της. Και ευχήθηκε να αξιώσει ο Άγιος Θεός, να τελειώσει θεαρέστως και τη δική της πρόσκαιρη ζωή. Μαρτύρησε και αυτή, για να συναντήσει τους Μάρτυρες εγγονούς της στα αθάνατα σκηνώματα της θείας μακαριότητας.
Βιογραφία
Ἀφῃρέθης τὸ Δέλτα σὺν κάρᾳ Δάναξ.
Τμηθεὶς γὰρ ὤφθης οὐρανοκράτωρ ἄναξ.
Ο Άγιος μάρτυρας Δάναξ καταγόταν από την πόλη Αυλώνα του Ιλλυρικού (δηλαδή την Αλβανία) και ήταν αναγνώστης της Εκκλησίας εκείνης.
Όταν κάποτε όρμησαν μέσα στην Εκκλησία οι ειδωλολάτρες, ο Άγιος πήρε τα ιερά εκκλησιαστικά σκεύη και κειμήλια, για να τα διασώσει και να μην πέσουν στα χέρια των απίστων και τα βεβηλώσουν και τα διαφύλαξε σε τόπο οχυρό πέντε μίλια από την πόλη προς τη θάλασσα. Οι άπιστοι όμως τον συνέλαβαν και τον πίεζαν με κάθε τρόπο να θυσιάσει στο θεό Διόνυσο. Ο Άγιος όμως δεν υποχωρούσε στις πιέσεις, αλλά έμενε ακλόνητος και σταθερός στην πίστη του Χριστού. Τότε οι ειδωλολάτρες απέκοψαν την τίμια αυτού κεφαλή, το δε τίμιο λείψανο αυτόύ το έριξαν στη θάλασσα.
Άγιος Νικόλαος ο εν Μυτιλήνη Νεομάρτυρας
Βιογραφία
Ο νεομάρτυρας αυτός δεν αναφέρεται από τους Συναξαριστές. Για πρώτη φορά γίνεται λόγος για τον νεομάρτυρα αυτόν από τον Χρυσόστομο Παπαδόπουλο. Δυστυχώς ο ιστορικός αυτός δεν αναφέρει την πηγή, που πήρε την πληροφορία αυτή. Αναφέρει σχετικά: «Κατὰ τὸ αὐτὸ ἔτος μαρτυρικῶς ἐτελειώθη ὁ Νικόλαος ὁ Μυτιληναῖος, τὴν δὲ 16 Ἰανουαρίου 1771 ὁ Ἱερομάρτυς Δαμασκηνὸς (βλέπε 16 Ιανουαρίου), ἁγιορείτης μοναχός...». Έτσι ο αντιθετικός σύνδεσμος «δέ», ενισχύει την άποψη ότι την ημερομηνία του μαρτυρίου του αγίου αυτού πρέπει να αναζητήσουμε σε άλλη εκτός της 16ης Ιανουαρίου. Με την επιφύλαξη αυτή και επειδή αρκέτες σύχρονες πηγές αναφέρουν σαν ημέρα του μαρτυρίου την 16η Ιανουαρίου, καταχωρούμε τον νεομάρτυρα Νικόλαο, την ημέρα αυτή.