Άγιοι Έρμυλος και Στρατόνικος - Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης - Άγιος Ιερεμίας Α' Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως - Όσιος Ιάκωβος Επίσκοπος Νισίβεως
Βιογραφία
Ἡ σαργάνη ναῦς, Ἑρμύλῳ Στρατονίκῳ,
Κοινὸν κατάπλουν εἰς βυθὸν ποιουμένοις
Ἕρμυλον ἠδ᾿ ἑτάρον δεκάτῃ πνίξε τρίτῃ Ἴστρος.
Οι Άγιοι Μάρτυρες Έρμυλος και Στρατόνικος ζούσαν κατά τους χρόνους του αυτοκράτορα της Ανατολής Λικινίου (308 - 323 μ.Χ). Ο Λικίνιος, όπως είναι γνωστό, για να ευχαριστήσει τους ειδωλολάτρες που αντιπαθούσαν τον Μέγα Κωνσταντίνο, διέταξε, περί το 320 - 322 μ.Χ., διωγμό κατά των Χριστιανών.
Ο Άγιος Έρμυλος, κατά την εκκλησιαστική τάξη, ήταν διάκονος. Όταν παρουσιάσθηκε ενώπιον του αυτοκράτορα και ομολόγησε την πίστη του στον Χριστό, υποβλήθηκε σε φοβερά βασανιστήρια. Πρώτα τον μαστίγωσαν με αγκαθωτά μαστίγια. Οι φρικώδεις βασανισμοί δεν έφεραν το ποθούμενο αποτέλεσμα. Στη δεινή δε αυτή κατάσταση ευρισκόμενος ο Άγιος Έρμυλος, κλείσθηκε στην φυλακή. Μετά από λίγες μέρες καταβλήθηκε νέα προσπάθεια, για να αρνηθεί ο Μάρτυς τον Χριστό. Εκείνος απάντησε δοξολογώντας και ευχαριστώντας το Άγιο Όνομα του Κυρίου.
Μεταξύ εκείνων που παρευρίσκονταν στο μαρτύριο του Αγίου Ερμύλου, ήταν και ο φίλος του Στρατόνικος, που υπέφερε πολύ για τα παθήματά του. Μπροστά στο θέαμα του μαρτυρίου του φίλου του, ο Στρατόνικος δεν μπόρεσε να κρατήσει τους στεναγμούς και τα δάκρυά του. Αμέσως τον συνέλαβαν και τον κάλεσαν να αρνηθεί τον Χριστό. Και εκείνος ακολούθησε τον δρόμο της καλής ομολογίας του φίλου του Ερμύλου. Το μαρτύριο επεκτάθηκε και σ’ αυτόν. Τον κτύπησαν και ακολούθως τον έριξαν μαζί με τον Έρμυλο στον ποταμό Ίστρο (Δούναβη), όπου και οι δυο τους εδέχθησαν το μακάριο τέλος και έλαβαν τους στεφάνους του μαρτυρίου.
Κάποιοι Χριστιανοί που πληροφορήθηκαν τα γεγονότα, κατέβαλαν κάθε προσπάθεια, για να βρουν τα τίμια λείψανα των Αγίων. Και όταν, μετά τρεις μέρες, τα είδαν κάπου στις όχθες του ποταμού, τα παρέλαβαν και τα ενταφίασαν μαζί.
Η Σύναξη των Αγίων Μαρτύρων Ερμύλου και Στρατονίκου ετελείτο στον ευκτήριο οίκο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, ο οποίος βρίσκεται στην περιοχή που ονομάζεται Οξεία (νησί της Προποντίδας), στη Φιρμούπολη, που ήταν κοντά στην Κωνσταντινούπολη, και «εν τοις του Σπουδαίου» κοντά στο Ορφανοτροφείο.
Όσιος Μάξιμος ο Καυσοκαλυβίτης
Βιογραφία
Παρήλθε πάντας αρεταίς ο Μάξιμος,
Καν τοις χρόνοις ήσκησε νυν τοις εσχάτοις.
Ο Όσιος Μάξιμος, κατά κόσμο Μανουήλ, γεννήθηκε στην πόλη Λάμψακο από ευσεβείς γονείς οι οποίοι τον ανέθρεψαν με παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Εκάρη μοναχός σε μοναστήρι του όρους Γάνου και μετά από σύντομη παραμονή σε Κωνσταντινούπολη και Θεσσαλονίκη, κατέληξε στην Μονή της Λαύρας στο Άγιο Όρος. Λόγω των συχνών μετακινήσεων του έκαιγε την καλύβα του για να ασκείται στην πλήρη ακτημοσύνη. Γι αυτό το λόγο ονομάσθηκε Καυσοκαλύβης. Εκοιμήθη ειρηνικά το 1365 μ.Χ. σε ηλικία 95 ετών.
Άγιος Ιερεμίας Α' Πατριάρχης ΚωνσταντινουπόλεωςΒιογραφία
Ο Ιερεμίας Α΄ υπήρξε Οικουμενικός Πατριάρχης από το 1522 μ.Χ. ως το 1546 μ.Χ., με μία διακοπή το έτος 1526 μ.Χ.
Καταγόταν από τη Ζίτσα της Ηπείρου και εξελέγη Μητροπολίτης Σόφιας προ του 1513 μ.Χ. Είχε περιορισμένη μόρφωση, αλλά ήταν πολύ δημοφιλής και είχε μεγάλες διοικητικές ικανότητες.
Εξελέγη από την Ιερά Σύνοδο Οικουμενικός Πατριάρχης με την στήριξη του άρχοντα Κωνσταντίνου Κουνούπη στις 31 Δεκεμβρίου του 1522 μ.Χ., καταβάλλοντας ως δώρο στον Σουλτάνο 500 νομίσματα φραγκικής κοπής και 3.500 φλουριά ως ετήσια οφειλή.
Περί τον Απρίλιο ή Μάιο του 1524 μ.Χ., και ενώ βρισκόταν σε περιοδεία στην Κύπρο, Αίγυπτο, Παλαιστίνη και το όρος Σινά, ανέβηκε αντικανονικά στον Θρόνο ο Σωζοπόλεως Ιωαννίκιος. Με τη βοήθεια των Πατριαρχών Αντιοχείας και Αλεξανδρείας, ο Ιερεμίας κατόρθωσε να ανατρέψει την πραξικοπηματική εκλογή και ο Ιωαννίκιος καθαιρέθηκε από δύο Συνόδους, μία στα Ιεροσόλυμα και μία στην Κωνσταντινούπολη. Ο Ιερεμίας αποκαταστάθηκε επισήμως στις 24 Σεπτεμβρίου 1525 μ.Χ. με βεράτιο του Σουλτάνου Σουλεϊμάν Α΄ και έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από τον κλήρο και τον λαό της Κωνσταντινούπολης, αποκτώντας στο εξής μεγάλη επιρροή.
Επί των ημερών του (1536 μ.Χ.), το πρώην Κελί Σταυρονικήτα, το οποίο ανήκε από το 1287 μ.Χ. στην Μονή Κουτλουμουσίου και στη συνέχεια, ως το 1533 μ.Χ., στην Μονή Φιλοθέου, εκχωρήθηκε σε αυτόν από την Ιερά Κοινότητα και αναβιβάστηκε σε Μονή Σταυρονικήτα, γινόμενη έτσι η εικοστή μονή του Αγίου Όρους.
Κατόπιν προσκλήσεως της Ιεράς Κοινότητος, ο Πατριάρχης Ιερεμίας ενεπλάκη προσωπικά στην ανοικοδόμηση της Μονής, της οποίας αναδείχτηκε ευεργέτης και την οποία ανακήρυξε σταυροπηγιακή το 1544 μ.Χ.
Κατά τη διάρκεια της Πατριαρχίας του κατάφερε να σώσει πολλές εκκλησίες, οι οποίες απειλούνταν να κατεδαφιστούν από τους Τούρκους, χρησιμοποιώντας το επιχείρημα ότι η Πόλη παραδόθηκε και δεν αλώθηκε. Επίσης, το 1537 μ.Χ. πέτυχε την έκδοση διατάγματος του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, με το οποίο σταματούσε η μετατροπή εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης σε τζαμιά, απόφαση που όμως δεν επιβεβαιώθηκε από τους διαδόχους του.
Φαίνεται ότι επί της Πατριαρχίας του καθιερώθηκε το εμβατοίκιον, δηλαδή να δίνουν οι αρχιερείς, με την εκλογή τους, χρηματικό δώρο στο Πατριαρχείο για την οικονομική του στήριξη.
Τον Οκτώβριο του 1538 μ.Χ. δώρισε μέρος της περιουσίας του στο Πατριαρχείο.
Πατριάρχευσε μέχρι το 1546 μ.Χ., οπότε ασθένησε. Παραιτήθηκε από τον Θρόνο, εκάρη μεγαλόσχημος μοναχός με το όνομα Ιωάννης και πέθανε στην Βράτσα της επαρχίας Τυρνόβου στη Βλαχία, στις 13 Ιανουαρίου 1546 μ.Χ.
Στις 10 Ιανουαρίου 2023 μ.Χ. η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου αποφάσισε την κατάταξη του Πατριάρχη Ιερεμία Α΄ στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Βιογραφία
Τὸν Ἰάκωβον θνητὸν ὄντα τῇ φύσει,
Θνητοῖς ὁμοίως μὴ θανεῖν οὐκ ἦν πρέπον.
Ο Όσιος Ιάκωβος (4ος αιώνας μ.Χ.) υπήρξε γέννημα και θρέμμα της πόλεως Νισίβεως της Μεσοποταμίας. Αγάπησε όμως την ζωή της ερημίας και της ησυχίας. Για τον λόγο αυτό έφυγε από την πόλη και πήγε στις υψηλότατες κορυφές των όρεων της περιοχής, όπου και διέμενε. Εκεί αντιμετώπιζε με γενναιότητα και καρτερία τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες και τον καταταλαιπωρούσαν, τον υπερβολικό δηλαδή καύσωνα του καλοκαιριού και τον παγετό του χειμώνα.
Όπως αναφέρεται στο Συναξάρι του, ο Όσιος για τροφή του χρησιμοποιούσε αγριόχορτα και λίγο νερό. Για ενδυμασία του είχε ένα απλό και μοναδικό χιτώνα. Και με αυτή, λοιπόν, την λιτή ασκητική ζωή εξασθένιζε βέβαια το σώμα του, προσέφερε όμως συνεχώς πνευματική τροφή στην ψυχή του.
Τα αποτελέσματα της ασκητικής του ζωής υπήρξαν πλούσια. Πρώτα ο Όσιος απέκτησε την παρρησία προς τον Θεό. Έπειτα, με την δύναμη και την χάρη του Αγίου Πνεύματος, έλαβε την ικανότητα να προβλέπει τα μέλλοντα και να επιτελεί θαύματα, όπως το ακόλουθο: Κάποτε, ενώ διερχόταν από έναν τόπο, είδε σε κάποια πηγή μερικές νέες γυναίκες να κάνουν την εργασία τους με αναιδή και άσεμνη εμφάνιση. Ο Όσιος δεν ανέχθηκε αυτήν την κατάσταση. Έτσι, με τρόπο θαυματουργικό, από την μια μεριά αποξήρανε την πηγή, ενώ από την άλλη έκαμε να γίνουν ολόλευκα από μαύρα τα μαλλιά των αναίσχυντων γυναικών. Και βέβαια, ύστερα από παράκληση των Χριστιανών, προσευχήθηκε και η πηγή έβγαλε πάλι νερό. Τις γυναίκες όμως, τις άφησε να μείνουν με λευκά τα μαλλιά για σωφρονισμό και διόρθωση πνευματική.
Ο Όσιος Ιάκωβος για τις πολλές αρετές του έγινε Επίσκοπος της πατρίδος του, της Νισίβεως. Ως Επίσκοπος έλαβε μέρος στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε το 325 μ.Χ. στη Νίκαια της Βιθυνίας. Η Σύνοδος αυτή καθαίρεσε τον Άρειο, ο οποίος δίδασκε πως ο Χριστός δεν είναι Θεός, αλλά κτίσμα του Θεού. Ο Άρειος όμως, παρά την καθαίρεσή του, ετοιμαζόταν να εισέλθει σε ένα ναό, για αν λειτουργήσει. Τότε συνέβη το εξής θαυμαστό γεγονός: Ύστερα από προσευχή του Οσίου Ιακώβου, ο βλάσφημος Άρειος δεν πρόφθασε να πάει στο ναό, αφού πέθανε από διάλυση των σπλάχνων του.
Όμως ο όσιος μαζί με την ακοίμητη ευσέβειά του διαφλεγόταν και από θερμότατη φιλοπατρία. Όταν οι Πέρσες πολιόρκησαν την Νίσιβη, ο Όσιος συνετέλεσε τα μέγιστα διά της δυνάμεως της πίστεώς του και της ηθικής επιροής του στην απόκρουση των εχθρών και τη διάλυση της πολιορκίας. Διαπρέποντας σε τούτα τα μέγιστα μεγαλουργήματα ο Άγιος Ιάκωβος, αφού έφθασε σε βαθύτατο γήρας, κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη. (Η μνήμη του επαναλαμβάνεται και την 31η Οκτωβρίου).