Ψυχοσάββατο - Μνήμη των εν τοις Ευγενίου ευρεθέντων Μαρτύρων - Αγία Ανθούσα και οι δώδεκα υπηρέτες της - Άγιος Ιωάννης Γ' Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης ο από Σχολαστικών
Βιογραφία
Το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω, λέγεται - «Σάββατο των Ψυχών» ή Ψυχοσάββατο. Είναι το πρώτο από τα δύο Ψυχοσάββατα του έτους (το δεύτερο επιτελείται το Σάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής).
Ο λόγος που το καθιέρωσε η Εκκλησία μας, παρ' ότι κάθε Σάββατο είναι αφιερωμένο στους κεκοιμημένους, είναι ο εξής: Επειδή πολλοί κατά καιρούς απέθαναν μικροί ή στην ξενιτιά ή στη θάλασσα ή στα όρη και τους κρημνούς ή και μερικοί, λόγω πτώχειας, δεν αξιώθηκαν των διατεταγμένων μνημοσύνων, «οι θείοι Πατέρες φιλανθρώπως κινούμενοι θέσπισαν το μνημόσυνο αυτό υπέρ πάντων των άπ' αιώνος εύσεβώς τελευτησάντων Χριστιανών».
Επειδή την Κυριακή της Απόκρεω ποιούμε ανάμνηση της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού και οι κεκοιμημένοι μας ακόμη δεν κρίθηκαν, τους μνημονεύουμε σήμερα και, επικαλούμενοι το άπειρο έλεός Του, παρακαλούμε τον Θεό με το μνημόσυνο πού κάνουμε, να τους αναπαύσει. Συγχρόνως δε, ενθυμούμενοι και εμείς το θάνατο και «διεγειρόμεθα προς μετάνοιαν...».
Βιογραφία
Φανέντες ἐκ γῆς Μάρτυρες κεκρυμμένοι,
Αἴρουσι πᾶσαν ἐκ προσώπου γῆς βλάβην.
Εἰκάδα δευτερίην ἀνὰ σεπτὰ φάνη χθονὸς ὀστᾶ.
Όταν ο αγιότατος Πατριάρχης Θωμάς (βλέπε 21 Μαρτίου) ήταν στο θρόνο της Κωνσταντινούπολης (607 - 610 μ.Χ.), βρέθηκαν τα τίμια λείψανα μερικών αγίων μαρτύρων, κρυμμένα κάτω από τη γη. Αμέσως έγινε ή ανακομιδή τους με ευλάβεια και σεβασμό, και με συνοδεία πολύ λάου. Κατά τη διάρκεια της ανακομιδής, πολλές και διάφορες ασθένειες θεραπεύτηκαν.
Αφού δε πέρασαν πολλά χρόνια, ο Θεός αποκάλυψε σ' ένα άνθρωπο κληρικό και καλλιγράφο, το Νικόλαο, ότι στον ίδιο τόπο εκείνο τον καλούμενο Ευγενίου, βρίσκονται κρυμμένα και τα άγια λείψανα των Αποστόλων Ανδρόνικου και Ιουνίας (βλέπε 17 Μαΐου), τους οποίους αναφέρει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή του, ως έξης: «Ἀσπάσασθε Ἀνδρόνικον καὶ Ἰουνίαν τους συγγενεῖς μου καὶ συναιχμαλώτους μου, οἵτινές εἰσιν ἐπίσημοι ἐν τοῖς ἀποστόλοις, οἱ καὶ πρὸ ἐμοῦ γεγόνασιν ἐν Χριστῷ» (Ρωμ. ιστ´ 7).
Βιογραφία
Εὔνους ἐφεῦρες, Ἀνθοῦσα, τοὺς οἰκέτας,
Ξίφει θανούσῃ, συνθανόντας σοι ξίφει.
Η Αγία Ανθούσα και οι δώδεκα υπηρέτες της μαρτύρησαν διά ξίφους. Δεν έχουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τον βίο τους.
Άγιος Ιωάννης Γ' Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης ο από Σχολαστικών
Βιογραφία
Χριστοῦ τέθνηκας ὁ Σχολαστικὸς θύτης,
Καὶ τῶν μακρῶν σου νῦν σχολὴν ἄγεις πόνων.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Γ' πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ο από Σχολαστικών, καταγόταν από το χωριό Σερίμιο της Αντιόχειας. Σπούδασε νομικά στην Αντιόχεια και εν συνεχεία εξάσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου. Εγκατέλειψε όμως τα πάντα, για να γίνει μοναχός και στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ως αποκρισάριος του Πατριάρχη Αντιοχείας.
Στις 15 Απριλίου 565 μ.Χ. εξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και διοίκησε θεοφιλώς την Εκκλησία επί δώδεκα και πλέον έτη. Με την προτροπή του Αγίου ο αυτοκράτορας Ιουστίνος Β' (565 - 578 μ.Χ.) απέστειλε στην Αίγυπτο τον Αββά Φωτεινό προς ειρήνευση των ταραγμένων από τις αιρέσεις Εκκλησιών αυτής.
Ο Άγιος Ιωάννης κοιμήθηκε με ειρήνη το έτος 577 μ.Χ.
