Μέντα - Δυόσμος: Καλλιέργεια και ευεργετικές ιδιότητες Η καλλιέργεια και οι χρήσεις της Μέντα ή Δυόσμος (Menta spicata) Οικογένεια: Lamiaceae

Περιγραφή-ΚλίμαΈδαφος

Είναι ποώδες, πολυετές φυτό.
Καλλιεργείται τόσο σε θερμές όσο και σε ψυχρές περιοχές, με καταλληλότερες αυτές που έχουν εύκρατο κλίμα και δροσερό καλοκαίρι.
Κατάλληλα εδάφη τα μέσης συστάσεως, πλούσια, βαθιά, αποστραγγιζόμενα καλά και αρδευόμενα και όχι όξινα (pH=6-7.5).
 

Χρήσεις

Ως αφέψημα θεωρείται ευστόμαχο, αντισπασμωδικό.
Tο αιθέριο έλαιο στην αρωματοποιία, σαπωνοποιία, ποτοποιία, καραμελοποιία, κλπ.
Το αιθέριο έλαιο του δυόσμου έχει ισχυρή αντιμικροβιακή δράση. Καταπολεμά πολλά βακτηρίδια, όπως τον E. Coli, το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, τη σαλμονέλα, τον χρυσίζοντα σταφυλόκοκκο και τα βακτήρια που προκαλούν τερηδόνα.
 

Είδη μέντας στην Ελλάδα

* Η Μίνθη η πιπερώδης (Mentha x piperita) με δυνατή ευχάριστη μυρωδιά και αρωματική, πικάντικη γεύση. Η μέντα η πιπερώδης φαίνεται ότι είναι προϊόν διασταύρωσης των ειδών μέντα η πράσινη (δυόσμος) και μέντα η υδροχαρής, που σταθεροποιήθηκε εξαιτίας του πολλαπλασιασμού της με ριζώματα. Είναι φυτό πολυετές, ύψους μέχρι 80 εκατοστά. Έχει βλαστό όρθιο, τετραγωνικό, χνουδωτό. Τα φύλλα είναι ωοειδή - στρογγυλά, επιφυή, τεφρόασπρα, χνουδωτά στην κάτω επιφάνεια. Τα άνθη είναι σε ακραία στάχυα, χρώματος άσπρου ή ρόδινου. Είναι αυτοφυές σε υγρά μέρη και στις όχθες ποταμών και ρυακιών. H άνθηση αρχίζει τον Ιούλιο και διαρκεί μέχρι και τον Σεπτέμβριο. Συλλέγεται το υπέργειο τμήμα του φυτού, όταν αυτό βρίσκεται σε πλήρη άνθηση.Από τα φύλλα και από τα άνθη παίρνουμε το λάδι που περιέχει μινθόλη και χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική, την ποτοποιία και την ιατρική.
* H Μίνθη η σταχυώδης , (Mentha spicata) κοινώς δυόσμος ή βάλσαμο, ονομάζεται η ρωμαϊκή μέντα και χρησιμοποιείται για αφεψήματα και σιρόπια.
* H Μίνθη η γλήχων, Μέντα η πουλέγιος (Mentha pulegium) κοινή ονομασία φλησκούνι, βληχώνι, φλεσκούνι ή βληχούνι. Χρησιμοποιείται κυρίως για να αρωματίζονται φαγητά. Είναι φυτό πολυετές. υψους μέχρι 20 εκατοστά. Έχει βλαστό όρθιο ή πλαγιαστό, λίγο τριχωτό ή σχεδόν λείο, πρασινωπό. Τα φύλλα είναι μικρά, ωοοειδή ή επιμήκη, με μικρό μίσχο. Τα άνθη βρίσκονται σε μασχαλιαίους σπονδύλους, χρώματος ρόδινου ή ιώδους. Η άνθηση αρχίζει τον Ιούνιο και διαρκεί μέχρι και τον Οκτώβριο.
* H Μίνθη η αρουραία (Mentha arvensis) είναι διαδεδομένη στους κάμπους και στους αγρούς.
* Η Μίνθη η στρογγυλόφυλλος (Mentha x rotundifolia). Γνωστό επίσης και ως Γλήχων, Γλυφώνι ή Καλαμίθρα. Είναι φυτό πολυετές, ύψους μέχρι 70 εκατοστά. Έχει βλαστό όρθιο, με πολύ άσπρο χνούδι, τετραγωνικό. Τα φύλλα είναι επιφυή, ωοειδή - επιμήκη ή λογχοειδή, πριονωτά, άσπρα χνουδωτά τουλάχιστον στην κάτω επιφάνεια. Τα άνθη είναι σε ακραίους κυλινδρικούς βότρυς, χρώματος ρόδινου ή ιώδους. Ανθίζει το καλοκαίρι αλλά συλλέγεται το φθινόπωρο. Είναι ποώδες ημιαυτόφυτο και συναντάται σε χέρσες περιοχές και αναχώματα ως αγριόχορτο, αλλά εύκολα καλλιεργείται επίσης και σε κήπους.

 

Τρόπος πολλαπλασιασμού 

Με ριζώματα που παίρνουμε από παλαιότερες φυτείες (1 στρέμμα παλαιάς φυτείας αποδίδει ριζώματα για 5-7 στρέμματα).
Με μοσχεύματα (Μάιο) τα οποία ριζοβολούν εντός 4 εβδομάδων.
 

Εποχή φύτευσης και σποράς

Καλύτερη εποχή μέσα Νοεμβρίου.
Η φύτευση γίνεται με ειδικές φυτευτικές μηχανές.
Χρειάζονται 150-200 κιλά ριζώματα/στρέμμα.
Καλλιεργητικές φροντίδες: λίπανση (5-6N, 7-9P, 10-15K), καταπολέμηση ζιζανίων (σκαλίσματα, βοτανίσματα, ζιζανιοκτονία) και συχνά ποτίσματα ανάλογα με τη σύσταση του.
 

Λίπανση

Το 1/3 της αναγκαίας ποσότητας του αζώτου ενσωµατώνεται στο έδαφος µαζί µε το φώσφορο και το κάλιο, κατά την προετοιµασία του εδάφους υπό µορφή βασικής λίπανσης. Το υπόλοιπο άζωτο προστίθεται σε 3–5 δόσεις µε επιφανειακές λιπάνσεις, αρχίζοντας 30 µέρες µετά τη φύτευση. Κατά τη βασική λίπανση, ανά στρέμμα, προστίθενται 10–15kg λιπάσµατος θειϊκής αµµωνίας (λίπασμα 21–0–0), 15–25kg φωσφόρου (λίπασμα 0–44–0) και 25–35kg καλίου (λίπασμα 0–0–50). Η παρουσία του φωσφόρου και της οργανικής ουσίας, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια της ριζοβολίας, θεωρείται πολύ σηµαντική. Κατά τις επιφανειακές λιπάνσεις προστίθεται, κατά προτίµηση, νιτρική αµµωνία (λίπασμα 34,5–0–0) στην ποσότητα των 15–20kg/στρέμμα. Στις περιπτώσεις που η παραγόµενη φυτοµάζα προορίζεται για χλωρή αξιοποίηση, να χρησιµοποιηθούν οι ψηλότερες δόσεις αζώτου, ενώ για όσα προορίζονται για την παραγωγή αιθέριων ελαίων να χρησιµοποιηθούν οι χαµηλότερες δόσεις.[2]
 

Συγκομιδή

Για αιθέριο έλαιο συγκομίζεται στην πλήρη άνθηση (Ιούλιο) και δεύτερη κοπή τον Σεπτέμβριο για ξηρή δρόγη μόνο.
Όταν προορίζεται για ξηρή δρόγη συγκομίζεται πριν την άνθηση σε τρία χέρια (Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο).
 

Αποδόσεις

Οι αποδόσεις για αιθέριο έλαιο φθάνουν τα 1500-2000 κιλά χλωρό χόρτο.

Για ξηρή δρόγη 250-300 κιλά
Η ποσότητα αιθέριου ελαίου ανέρχεται σε 6-7 κιλά/στρέμμα
 

Πηγές:
[1] Υπουργείο αγροτικής ανάπτυξης, Γενική δ/νση Φυτικής Παραγωγής.
[2] Η καλλιέργεια του δυόσµου στην Κύπρο, του Ευστάθιου Ευαγγελίδη, Λειτουργός γεωργίας στον κλάδο οπωροκηπευτικών.
[3] Peppermint( Mentha piperita L.)

http://plantpro.gr/post/426